W pierwszej połowie lat 90-tych ubiegłego stulecia dobiegła końca historia wybudowanej czynem społecznym wiszącej kładki pieszo-jezdnej, która przez prawie cztery dekady łączyła przecięte wartkimi wodami Sanu północne dzielnice Sanoka.
Chociaż ukończono ją i niemalże oddano do użytku już w roku 1955, musiały minąć jeszcze cztery lata żmudnej odbudowy po spowodowanych gwałtowną wichurą zniszczeniach, zanim rzeczywiście zaczęła spełniać swoją funkcję – umożliwiać komunikację okolicznym mieszkańcom, turystom przyciąganym skarbami kultury ludowej, zgromadzonymi w założonym w 1958 roku przez Aleksandra Rybickiego i Jerzego Tura, a popularnym do dziś, Skansenie, czy też wielbicielom wędrówek po Górach Słonnych, poruszającym się nie tylko pieszo, lecz również samochodem osobowym (jedynie w pierwszych latach, później do ruchu po kładce dopuszczono tylko pojazdy pogotowia ratunkowego).
Uroczyście otwarta w 1959 roku, dzielnie przeciwstawiała się siłom natury aż do roku 1978, kiedy to na skutek daleko posuniętej korozji stalowych elementów i nadmiernej podatności na drgania została nieodwołalnie, na 15 lat, wyłączona z użytku, a po rozbiórce zastąpiona składanym mostem typu DMS-65, który po nadal zajmuje przeznaczone mu miejsce.
Sanocka kładka wisząca o niebagatelnej rozpiętości 130 metrów to nie tylko przedmiot nostalgicznych wspomnień – należy ją postrzegać także jako konstrukcyjną ciekawostkę, której szczegóły przedstawiają się następująco:
Przyczółki Betonowe, monolityczne, posadowione na skalistym stropie fliszu karpackiego. Powierzchnie przednia i tylna (stykająca się z gruntem) lekko nachylone; w górnej części, wznoszącej się ponad lustro niskiej wody na około 7,0 m, zagłębienie dla pomieszczenia dolnych pasów belki głównej. Dolne pasy belki głównej ułożone bezpośrednio na betonie bez jakichkolwiek łożysk, przed ruchami bocznymi zabezpieczone osadzonymi w betonie kształtownikami stalowymi. Po obu stronach belki głównej umieszczono łożyska pylonu.
Łożyska pylonu Odlewy żeliwne umożliwiające ruchy pylonu wzdłuż osi przeprawy, zaopatrzone w kołnierze uniemożliwiające zsunięcie się pylonu z powierzchni łożyska. Płyty dolne unieruchomiono stalowymi kołkami osadzonymi w betonie. Odległość łożysk wzdłuż mostu – 130,0 m.
Pylony Stalowe, spawane z kształtowników walcowanych, o wysokości ok. 15,0 m. Każdy z nich złożony z dwóch słupów połączonych belkami poziomymi, dzielącymi pylon na trzy części. Dwie części górne skratowane, zaś część dolna, przejazdowa, z oczywistych względów nie posiadając skratowania, tworzyła ramę portalową. Słupy wykonano z dwóch ceowników 300 odwróconych do siebie środnikami, rozsuniętymi na odległość 310 mm, łączonymi co 1150 mm (w osi) w segmentach górnych i 1350 mm w segmencie dolnym, przewiązkami o wysokości 300 mm z blachy gr. 8 mm. Belki poprzeczne i krzyżulce wykonano z kątowników 80×80×8 również łączonych przewiązkami, a ze słupami za pośrednictwem blach węzłowych. W części przyłożyskowej słupy wzmocniono użebrowaniem z blach – w części wierzchołkowej ułożono na nich kable nośne.
Kable nośne Wykonane z lin stalowych przeciwzwitych o średnicy 26 mm w liczbie 8 sztuk dla każdego z kabli, zakotwione w blokach kotwiących, w odległości ok. 30,0 m od pylonu. W części od zakotwienia do pylonu liny ułożone były obok siebie, a na pylonie przechodziły w układ piętrowy 2×4 szt. W bloku oporowym liny nośne łączyły się z linami osadzonymi w betonie za pośrednictwem stalowego sworznia o średnicy 120 mm i zacisków śrubowych. Na kablach w przęśle, co około 6,5 m, umieszczono uchwyty spinające liny, służące równocześnie do zaczepienia jarzma wieszaka.
Wieszaki Wykonane z drutu o średnicy 20 mm, w układzie kratowym, z gwintem na obu końcach, co w prosty sposób pozwoliło na ich połączenie z jarzmami na kablach nośnych i belce głównej.
Jarzma Wykonane z U-kształtnego pręta o średnicy 30 mm zakończonego kwadratową beleczką 60×60 mm, przez którą przepuszczono wieszak.
Belka główna Złożona z dwóch, równoległych, rozsuniętych na odległość 2,0 m kratownic pionowych o wysokości ok. 1,20 m i wiatrownicy w poziomie pasów dolnych. Pasy dolne wykonano z dwuteownika ażurowego powstałego przez rozcięcie i pospawanie z przesunięciem dwuteownika walcowanego 240, które w module 2250-2000-2250 mm połączono poprzecznicami z dwuteownika 240, zaś pasy górne z kątownika 80×80×8 z przyspawanym od góry płaskownikiem 120×10. Co czwartą poprzecznicę (co 6,5 m) wypuszczono poza pas, w celu zamocowania na niej jarzma wieszaka. Słupki wykonano z kątownika 80×80×8, na poprzecznicach wypuszczonych wzmocnione podpórkami, krzyżulce z kątownika 50×50×6 w jednym kierunku i pręta o średnicy 16 mm w drugim. Jako że kratownice boczne tworzyły barierkę, w jej płaszczyźnie pionowej umieszczono trzy pręty o średnicy 8 mm dzielące ją na cztery części po około 400 mm. Skratowanie wiatrownicy wykonano z kątownika 80×80×8.
Nawierzchnia Drewniana, trójwarstwowa. Dolną warstwę tworzyły poprzecznice 10×16 cm rozmieszczone na pasach dolnych belki głównej, natomiast pośrednią, takie same podłużnice w ilości 9 szt. (co ok. 25 cm) i górną – dylina grubości 50 mm.
Odciągi Przed nadmiernymi przemieszczeniami poziomymi kładkę zabezpieczono ośmioma odciągami linowymi (po cztery z każdej strony), które były zamocowane do osadzonych w betonowych fundamentach kozłów.
To jeszcze nie wszystko. Obok zamieszczamy zbiór 36 unikatowych zdjęć wykonanych w 1989 roku, czyli już po wzmocnieniu dodatkowymi linami nośnymi, mocno skorodowanej stalowej konstrukcji kładki, tymczasowo zabezpieczającymi obiekt przed całkowitą destrukcją. Bogaty materiał zdjęciowy, poza zagadnieniami czysto inżynierskimi, dokumentuje również fragment sanockiej rzeczywistości końca lat 80-tych XX wieku.
UWAGA: Zdjęcia zamieszczone w powyższej galerii są własnością Autora i chroni je prawo autorskie.
